วิธีตรวจสอบความเป็นโสดาบัน คืออย่างไร
พระสูตรที่เกี่ยวข้อง
ภิกษุทั้งหลาย ! ฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ (โดยธรรมชาติ) ๖ ประการเหล่านี้ มีอยู่. หกประการ เหล่าไหนเล่า ? หกประการ คือ :- ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจเข้าถึงสังขารไรๆ โดยความเป็นของเที่ยง; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจเข้าถึงสังขารไรๆ โดยความเป็นของสุข; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจเข้าถึงธรรมะไรๆ โดยความเป็นตัวตน; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจกระทำอนันตริยกรรม; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจหวังการถึงความบริสุทธิ์ โดยโกตุหลมงคล; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจแสวงหาทักขิเณยยบุคคล ภายนอกจากศาสนานี้. ภิกษุทั้งหลาย ! เหล่านี้แลฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ ๖ ประการ. หนังสือโสดาบัน หน้า ๑๑๐ (ไทย)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๓๙๒/๓๖๔.คลิกดูพระสูตร (บาลี)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๔๘๙/๓๖๔.คลิกดูพระสูตร
นัยที่หนึ่ง ภิกษุทั้งหลาย ! ฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ ๖ ประการเหล่านี้ มีอยู่. หกประการ เหล่าไหนเล่า ? หกประการ คือ : - ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจอยู่อย่างไม่มีความเคารพยำเกรง ในพระศาสดา; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจอยู่อย่างไม่มีความเคารพยำเกรง ในพระธรรม; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจอยู่อย่างไม่มีความเคารพยำเกรง ในพระสงฆ์; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจอยู่อย่างไม่มีความเคารพยำเกรง ในสิกขา; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจมาสู่อนาคมนียวัตถุ (วัตถุที่ไม่ควรเข้าหา); ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจยังภพที่แปดให้เกิดขึ้น. ภิกษุทั้งหลาย ! เหล่านี้แลฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ ๖ ประการ. คู่มือโสดาบัน หน้า๑๑๒
(ไทย)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๓๙๒/๓๖๓.คลิกดูพระสูตร (บาลี)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๔๘๙/๓๖๓.คลิกดูพระสูตร
นัยที่สอง ภิกษุทั้งหลาย ! ฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ ๖ ประการ เหล่านี้ มีอยู่. หกประการ เหล่าไหนเล่า ? หกประการ คือ : - เป็นไปไม่ได้ ที่ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิจะพึง ปลงชีวิตมารดา; เป็นไปไม่ได้ ที่ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิจะพึง ปลงชีวิตบิดา; เป็นไปไม่ได้ ที่ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิจะพึง ปลงชีวิตพระอรหันต์; เป็นไปไม่ได้ ที่ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิจะพึง คิดประทุษร้ายตถาคตแม้เพียงทำโลหิตให้ห้อ; เป็นไปไม่ได้ ที่ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิจะพึง ทำให้สงฆ์ให้แตกกัน; เป็นไปไม่ได้ ที่ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิจะพึง ถือศาสดาอื่น (นอกจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า). ภิกษุทั้งหลาย ! เหล่านี้แลฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ ๖ ประการ. คู่มือโสดาบัน ๑๑๕
(ไทย)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๓๙๒/๓๖๕.คลิกดูพระสูตร (บาลี)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๔๘๙/๓๖๕.คลิกดูพระสูตร
นัยที่สาม ภิกษุทั้งหลาย ! ฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ ๖ ประการเหล่านี้ มีอยู่. หกประการ เหล่าไหนเล่า ? หกประการ คือ : - ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจมาสู่ทิฏฐิว่า “สุขและทุกข์ ตนทำเอง”; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจมาสู่ทิฏฐิว่า “สุขและทุกข์ ผู้อื่นทำให้”; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจมาสู่ทิฏฐิ ว่า “สุขและทุกข์ตนทำเองก็มี ผู้อื่นทำให้ก็มี”; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจมาสู่ทิฏฐิ ว่า “สุขและทุกข์ไม่ต้องทำเอง เกิดขึ้นได้ตามลำพัง”; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจมาสู่ทิฏฐิ ว่า “สุขและทุกข์ไม่ต้องใครอื่นทำให้เกิดขึ้นได้ตามลำพัง”; ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ ไม่อาจมาสู่ทิฏฐิ ว่า “สุขและทุกข์ไม่ต้องทำเองและไม่ต้องใครอื่นทำให้ เกิดขึ้นได้ตามลำพัง”. ข้อนั้น เพราะเหตุไรเล่า ? ภิกษุทั้งหลาย ! ข้อนั้นเพราะเหตุว่าเหตุ (แห่งสุขและทุกข์) อันผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ เห็นแล้วโดยแท้จริง และธรรมทั้งหลาย ก็เป็นสิ่งที่เกิดมาแต่เหตุด้วย. ภิกษุทั้งหลาย ! เหล่านี้แลฐานะที่ไม่อาจเป็นไปได้ ๖ ประการ. คู่มือโสดาบัน ๑๑๗
(ไทย)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๓๙๓/๓๖๖.คลิกดูพระสูตร (บาลี)ฉกฺก. อํ. ๒๒/๔๙๐/๓๖๖.คลิกดูพระสูตร