ภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุที่ประกอบด้วย องค์คุณ ๑๑ ประการแล้ว ย่อมเหมาะสมที่จะถึงความเจริญ งอกงาม ไพบูลย์ ในธรรมวินัยนี้ได้ ฉันนั้น. องค์คุณ ๑๑ ประการอย่างไรบ้างเล่า ? สิบเอ็ดประการคือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้

1๑.    เป็นผู้รู้จักรูป,

1๒.    เป็นผู้ฉลาดในลักษณะ,

1๓.    เป็นผู้เขี่ยไข่ขาง,

1๔.    เป็นผู้ปิดแผล,

1๕.    เป็นผู้สุมควัน,

1๖.    เป็นผู้รู้จักท่าที่ควรไป,

1๗.   เป็นผู้รู้จักน้ำที่ควรดื่ม,

1๘.    เป็นผู้รู้จักทางที่ควรเดิน,

1๙.    เป็นผู้ฉลาดในที่ที่ควรไป,

1๑๐.เป็นผู้รู้จักรีด “นมโค” ให้มีส่วนเหลือไว้บ้าง,

1๑๑.เป็นผู้บูชาอย่างยิ่งในภิกษุทั้งหลาย ผู้เถระ มีพรรษายุกาล บวชนาน เป็นบิดา สงฆ์ เป็นผู้นำสงฆ์ ด้วยการบูชาเป็นพิเศษ.

พวกรู้จักท่าที่ควรไป

ภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุเป็นผู้รู้จักท่าที่ควรไป เป็นอย่างไรเล่า ? ภิกษุทั้งหลาย!

ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เมื่อเข้าไปหาพวกภิกษุผู้เป็นพหุสูต คล่องแคล่วในหลักพระพุทธวจนะ ทรงธรรม ทรงวินัย ทรงมาติกา (แม่บท), ก็ไต่ถาม ไล่เลียงโดยทำนองนี้ว่า “ท่านผู้เจริญทั้งหลาย !

พระพุทธวจนะนี้ เป็นอย่างไร ? ความหมายแห่งพระพุทธวจนะนี้มีอย่างไร ?” ดังนี้เป็นต้น ตามเวลาอันสมควร ; ท่านพหุสูตเหล่านั้น จึงทำข้อความที่ยังลี้ลับให้เปิดเผย ทำข้อความอันลึกซึ้งให้ตื้น และบรรเทา ถ่ายถอน ความสงสัยในธรรมทั้งหลาย อันเป็นที่ตั้งแห่งความสงสัยนานาประการ ให้แก่ภิกษุนั้นได้. ภิกษุทั้งหลาย! ภิกษุเป็นผู้รู้จักท่าที่ควรไป เป็นอย่างนี้แล.

พวกที่รู้จักน้ำที่ควรดื่ม

ภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุเป็นผู้รู้จักน้ำที่ควรดื่ม เป็นอย่างไรเล่า ? ภิกษุทั้งหลาย!

ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เมื่อธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศไว้แล้ว อันผู้ใดผู้หนึ่งแสดงอยู่ เธอก็ได้ความรู้อรรถ ได้ความรู้ธรรม และได้ความปราโมทย์อันอาศัยธรรม.

ภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุเป็นผู้รู้จักน้ำที่ควรดื่ม เป็นอย่างนี้แล.

พวกรู้จักทางที่ควรเดิน

ภิกษุทั้งหลาย !  ภิกษุเป็นผู้รู้จักทางที่ควรเดิน เป็นอย่างไรเล่า ? ภิกษุทั้งหลาย!

ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้ชัดแจ้งตามที่เป็นจริง ซึ่งอริยมรรคมีองค์ ๘. ภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุเป็นผู้รู้จักทางที่ควรเดิน เป็นอย่างนี้แล.

พวกฉลาดในที่ที่ควรไป

ภิกษุทั้งหลาย !  ภิกษุเป็นผู้ฉลาดในที่ที่ควรไป เป็นอย่างไรเล่า ? ภิกษุทั้งหลาย!

ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้ชัดแจ้งตามที่เป็นจริง ซึ่งสติปัฏฐาน ๔. ภิกษุทั้งหลาย! ภิกษุเป็นผู้ฉลาดในที่ที่ควรไป เป็นอย่างนี้แล.

ขุมทรัพย์จากพระโอษฐ์ หน้า  ๓๕๘-๓๖๑

เอกากสก. อํ. ๒๔/๓๒๔-๓๒๕/๒๒๔ : คลิกดูพระสูตร