ภิกษุ ท. ! กรรม เป็นสิ่งที่บุคคลควรทราบ,  นิทานสัมภวะ (เหตุเป็นแดนเกิดพร้อม)   แห่งกรรม  เป็นสิ่งที่บุคคลควรทราบ.  เวมัตตตา (ความมีประมาณต่างๆ)  แห่งกรรม  เป็นสิ่งที่บุคคลควรทราบ,   วิบาก (ผลสุกวิเศษ) แห่งกรรม  เป็นสิ่งที่บุคคลควรทราบ, กัมมนิโรธ (ความดับไม่เหลือแห่งกรรม) เป็นสิ่งที่บุคคลควรทราบ,  กัมมนิโรธคามินีปฏิปทา (ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งกรรม) เป็นสิ่งที่บุคคลควรทราบ.  .... คำที่เรากล่าวแล้วดังนี้นั้น   เราอาศัยอะไรกล่าวเล่า ?

ภิกษุ ท. !  เรากล่าวซึ่งเจตนา ว่าเป็นกรรม เพราะว่าบุคคลเจตนาแล้ว  ย่อมกระทำซึ่งกรรมด้วยกาย  ด้วยวาจา ด้วยใจ.

ภิกษุ ท. !   นิทานสัมภวะแห่งกรรมทั้งหลาย    เป็นอย่างไรเล่า ?  

ภิกษุ ท. !   นิทานสัมภวะแห่งกรรมทั้งหลาย   คือผัสสะ.

ภิกษุ ท. !   เวมัตตตาแห่งกรรมทั้งหลาย  เป็นอย่างไรเล่า ?  ภิกษุ ท. !

กรรมที่ทำให้เสวยในนรก   มีอยู่,    กรรมที่ทำให้สัตว์เสวยเวทนาในกำเนิด

เดรัจฉาน   มีอยู่,    กรรมที่ทำสัตว์ให้เสวยเวทนาในเปรตวิสัย มีอยู่,   กรรมที่ทำสัตว์เสวยในมนุษยโลก  มีอยู่,  กรรมที่ทำสัตว์เสวยในเทวโลก  มีอยู่, ภิกษุ ท. !   นี้เรากล่าวว่า  เวมัตตตาแห่งกรรมทั้งหลาย.

ภิกษุ ท. !   วิบากแห่งกรรมทั้งหลาย  เป็นอย่างไรเล่า ?  ภิกษุ ท. ! เรากล่าววิบากแห่งกรรมทั้งหลายว่ามีอยู่ ๓ อย่าง คือ วิบากในทิฏฐธรรม (คือทันควัน) หรือว่า วิบากในอุปะปัชชะ (คือในเวลาต่อมา) หรือว่า วิบากในอปรปริยายะ  (คือในเวลาต่อมาอีก).    ภิกษุ ท. !  นี้เรากล่าวว่า วิบากแห่งกรรมทั้งหลาย.

ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์ หน้า ๒๗๖

ชีวกะ !  การที่ชนเหล่านั้นมากล่าวว่า  “มหาชนฆ่าสัตว์มีชีวิต อุทิศเฉพาะพระสมณโคดม,  พระสมณโคดมรู้อยู่ ก็บริโภคเนื้อที่เขาทำแล้วอุทิศเฉพาะ”  ดังนี้  ชนพวกนั้น ไม่ชื่อว่ากล่าวสิ่งที่เรากล่าว  เขากล่าวตู่เรา  ด้วยสิ่งไม่มีจริง  ไม่เป็นจริง. 

ชีวกะ !  เรากล่าวว่าเนื้อที่ไม่ควรบริโภค ก็เพราะเหตุสามอย่าง คือ ได้เห็นแล้ว ได้ฟังแล้ว ได้เกิดรังเกียจโดยทั่ว ๆ ไปแล้ว.  ชีวกะ !  เหล่านี้แล เหตุสามอย่าง ที่ทำให้เรากล่าวว่า เนื้อนั้นไม่ควรบริโภค.

ชีวกะ ! เรากล่าวว่าเนื้อที่ควรบริโภค  ก็เพราะเหตุสามอย่าง  คือ ไม่ได้เห็นแล้ว  ไม่ได้ฟังแล้ว  ไม่ได้รังเกียจโดยทั่ว ๆ ไปแล้ว.  ชีวกะ !  เหล่านี้แล  เหตุสามอย่าง ที่ทำให้เรากล่าวว่า  เนื้อนั้นควรบริโภค.