อานนท์ !    อินทรีย์ภาวนาชั้นเลิศ  (อนุตฺตรา  อินฺทฺริยภาวนา)   ในอริยวินัย   เป็นอย่างไรเล่า ?

อานนท์ !    ในกรณีนี้  อารมณ์อันเป็นที่ชอบใจ  - ไม่เป็นที่ชอบใจ  -  เป็นที่ชอบใจและไม่เป็นที่ชอบใจ  เกิดขึ้นแก่ภิกษุ  เพราะเห็นรูปด้วยตา. ภิกษุนั้นรู้ชัดอย่างนี้ว่า “อารมณ์ที่เกิดขึ้นแล้วแก่เรานี้ เป็นสิ่งมีปัจจัยปรุงแต่ง (สงฺขต)  เป็นของหยาบๆ (โอฬาริก)  เป็นสิ่งที่อาศัยเหตุปัจจัยเกิดขึ้น (ปฏิจฺจสมุปฺปนฺน); แต่มีสิ่งโน้นซึ่งรำงับและประณีต,   กล่าวคือ อุเบกขา” ดังนี้.  (เมื่อรู้ชัดอย่างนี้)  อารมณ์อันเป็นที่ชอบใจ – ไม่เป็นที่ชอบใจ  – เป็นที่ชอบใจและไม่เป็นที่ชอบใจ   อันบังเกิดขึ้นแก่ภิกษุนั้น   ย่อมดับไป, อุเบกขายังคงดำรงอยู่.

อานนท์ !    อารมณ์อันเป็นที่ชอบใจ – ไม่เป็นที่ชอบใจ – เป็นที่ชอบใจและไม่เป็นที่ชอบใจ อันบังเกิดขึ้นแล้วแก่ภิกษุนั้น ย่อมดับไปเร็วเหมือนการกระพริบตาของคน อุเบกขายังคงเหลืออยู่.

อานนท์ !    นี้แล  เราเรียกว่า  อินทรีย์ภาวนาชั้นเลิศ ในอริยวินัยในกรณีแห่งรูปที่รู้แจ้งด้วยจักษุ.

 หนังสืออินทรีย์สังวร หน้า ๑๑๒

(ไทย) อุปริ. ม. ๑๔/๔๐๙/๘๕๖:คลิกดูพระสูตร

(บาลี) อุปริ. ม. ๑๔/๕๔๑/๘๕๖:คลิกดูพระสูตร