ภิกษุ ท. !  ที่สุดในเบื้องต้นของอวิชชา ย่อมไม่ปรากฏ ; ก่อนแต่นี้ อวิชชามิได้มี ;   

แต่ว่า  อวิชชาเพิ่งมีต่อภายหลัง.   

ภิกษุ ท. !  คำกล่าวอย่างนี้แหละ  เป็นคำที่ใครๆควรกล่าว  และ

ควรกล่าวด้วยว่า  “อวิชชาย่อมปรากฏเพราะมีสิ่งนี้สิ่งนี้เป็นปัจจัย”  ดังนี้.

       ภิกษุ ท. !   เรากล่าวว่า  ถึงแม้อวิชชานั้น  ก็เป็นธรรมชาติมีอาหาร หาใช่เป็นธรรมชาติที่ไม่มีอาหารไม่.  

ก็อะไรเล่า เป็นอาหารของอวิชชา ?  คำตอบพึงมีว่า  “นิวรณ์ทั้งหลาย  ๕  ประการ  เป็นอาหารของอวิชชา”  ดังนี้.

       ภิกษุ ท. !   เรากล่าวว่า  ถึงแม้นิวรณ์ทั้งหลาย  ๕  ประการ  ก็เป็นธรรมชาติมีอาหาร หาใช่เป็นธรรมชาติที่ไม่มีอาหารไม่. ก็อะไรเล่า เป็นอาหารของนิวรณ์ทั้งหลาย  ๕  ประการ ?  คำตอบพึงมีว่า “ทุจริตทั้งหลาย ๓ ประการ”    ดังนี้.

ภิกษุ ท. !   เรากล่าวว่า ถึงแม้ทุจริตทั้งหลาย ๓ ประการ ก็เป็นธรรมชาติมีอาหาร หาใช่เป็นธรรมชาติที่ไม่มีอาหารไม่.   ก็อะไรเล่า  เป็นอาหารของทุจริตทั้งหลาย ๓ ประการ ?   คำตอบพึงมีว่า  “การไม่สำรวมอินทรีย์”  ดังนี้.

                    ....ฯลฯ....                   ....ฯลฯ....

       การไม่สำรวมอินทรีย์บริบูรณ์แล้ว   ย่อมทำทุจริตทั้งหลาย  ๓ ประการให้บริบูรณ์ ;

       ทุจริตทั้งหลาย ๓ ประการบริบูรณ์แล้ว  ย่อมทำนิวรณ์ทั้งหลาย ๕ ประการให้บริบูรณ์ ;

       นิวรณ์ทั้งหลาย  ๕  ประการบริบูรณ์แล้ว   ย่อมทำอวิชชาให้บริบูรณ์.

       ภิกษุ ท. !   อาหารแห่งอวิชชานี้  ย่อมมีได้ด้วยอาการอย่างนี้  และบริบูรณ์แล้วด้วยอาการอย่างนี้.

อริยสัจจากพระโอษฐ์ ๑หน้าที่ ๓๓๓

                                           (ไทย) องฺ.ทสก. ๒๔/๑๐๓/๖๑: คลิกดูพระสูตร
(บาลี) ทสก. อํ. ๒๔/๑๒๐/๖๑: คลิกดูพระสูตร